14 oktober 2024
Uit het vakblad Verhuizen: Waakzaamheid rond zzp geboden
De recente rechterlijke uitspraak over Temper als platform voor zzp’ers houdt de gemoederen flink bezig. De rechtbank oordeelde dat Temper geen uitzendbureau is, maar alleen partijen bij elkaar brengt. Dit is een opmerkelijke afwijking van eerdere zaken, zoals Deliveroo en Helpling. Het roept vragen op over de definitie van zelfstandig ondernemerschap en de gevolgen voor vergelijkbare situaties.
Door: Geert van de Laar, voorzitter van Code Verantwoordelijk Marktgedrag
Eerder verschenen in het vakblad ‘Verhuizen’, nummer 4, 3 september 2024.
Als voorzitter van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag vraag ik mij af hoe we deze uitspraak moeten interpreteren. De rechter lijkt hierin een nuance aan te brengen tussen platforms die slechts bemiddelen en werkgeverschap. De realiteit op de werkvloer is echter vaak dat er nauwelijks zichtbare verschillen zijn, zodat schijnzelfstandigheid een reëel risico vormt.
Met de opdoemende handhaving door de Belastingdienst vanaf 2025 worden deze risico’s nog pregnanter. Naast mogelijke naheffingen van premies en belastingen kunnen claims volgen voor achterstallig loon, vakantiegeld en andere arbeidsvoorwaarden uit cao’s. Dit kan aardig in de papieren lopen gezien de verjaringstermijnen die voor deze claims gelden.
Het is verleidelijk om te gaan speculeren over de vraag of deze uitspraak een precedent zal scheppen voor andere platforms, maar terughoudendheid is geboden. Laten we eerst de bredere juridische en politieke context afwachten. Wat kunnen bedrijven intussen doen die juridisch waterproof willen opereren? Ik zou nauwlettend volgen hoe deze jurisprudentie zich ontwikkelt, met name in een hoger beroepzaak zoals die van Temper. Daarnaast is het essentieel om goed te documenteren wat de feitelijke arbeidsverhoudingen in je bedrijf zijn met de ingezette zzp’ers. De Belastingdienst biedt op haar website een handig hulpmiddel om vrij simpel en snel de rechtmatigheid van een zzp-constructie te toetsen.
De toenemende aandacht in Den Haag voor schijnzelfstandigheid dwingt ondernemers om na te denken wat zij willen. Het minimaliseren van afhankelijkheid van zzp’ers via platforms lijkt mij een verstandige keuze, de Code VM is niet voor niets een warm pleitbezorger van een vast dienstverband. Tegelijk besef ik dat dit geen eenvoudige opgave is gezien de flexibiliteit die de sector soms vraagt en met de actuele arbeidskrapte. Maar het moet wel. Neem de beveiligingsbranche. Ook hier zie je dat de inzet van zzp’ers de laatste jaren fors toenam. Daar zet men nu vol in op het in dienst nemen van zzp’ers. Zet de zzp’er die stap niet? Dan zal het beveiligingsbedrijf hen niet meer als zzp’er inzetten, puur omdat het risico van een naheffing door de Belastingdienst te groot is.
Bedrijven die toch gebruik willen maken van zzp-platforms, adviseer ik om zorgvuldig te werk te gaan. Wellicht zijn er kansen om door collegiale samenwerking risico’s te spreiden en zo samen sterker te staan. Maar laat je als ondernemer vooral niet verleiden door slechts korte termijn kostenbesparingen. Kiezen voor een te sterke afhankelijkheid van zzp’ers verdient wat mij betreft een grondige heroverweging, gezien de toenemende risico’s en onduidelijkheden. En bedenk dat de vlucht die de inzet van zzp’ers neemt ook vakbonden niet onberoerd laat. Zij zullen zich nog meer richten op scherpe afspraken over de inzet van inhuurkrachten. De wijze waarop zal scherper omschreven worden, de controle erop zal vaker gebeuren en wellicht wordt er vaker een maximumpercentage voor ingehuurde krachten afgesproken in cao’s. De leden van de vakbonden zijn nu eenmaal de werknemers in loondienst.
Kortom, ook verhuisbedrijven staan voor belangrijke beslissingen. Alert blijven is het devies, met samenwerken waar mogelijk en vooral oog blijven houden voor de lange termijn belangen van zowel bedrijven als werknemers in de branche. Uiteindelijk dient het de kwaliteit waar we met z’n allen voor aan de lat staan.
